مسجد کبود، نگین فیروزه ای اسلام
نویسنده: علیرضا نصیری
مسجد کبود یکی از بناهای تاریخی شهر تبریز است که قدمت آن به قرن نهم هجری، به زمان سلطنت جهانشاه قراقویونولوها بر می گردد. مسجد به دلیل کاشی کاری های آبی رنگ زیبایی که دارد به فیروزه اسلام مشهور شده است.
کاشی کاری مسجد کبود تبریز
ظرافت و تنوعی که در کاشی کاری های معرق مسجد کبود وجود دارد آن را به یکی از زیباترین بناهای تاریخی در شهرهای اسلامی بدل کرده است. در ایوان ورودی مسجد می توان کتیبه ای را دید که به خط رقاع در سال 870 قمری نوشته اند.
همینطور کتیبه های دیگری با خط های ثلث و کوفی در سردر این مسجد وجود دارد که توسط خطاطانی چون نعمت اله الابواب در سال نهم نوشته شده است.
جنس کاشی ها لاجوردی هستند و حیاطی بزرگ برای وضو در وسط صحن اصلی وجود دارد که معماری این بنا را به سبک آذری می دانند.
معماری ساختمان مسجد کبود
در معماری نمای ساختمان مسجد می توان دو گنبد اصلی و جنوبی را مشاهده کرد که هر کدام به ترتیب بر روی صحن اصلی و جنوبی مسجد قرار دارند. جنس بنای مسجد آجری بوده و گنبدهای فرعی به عنوان سقفی شبستان های شرقی و غربی و نیز ورودی را پوشانده اند. تعداد این گنبدهای فرعی که از دو تا گنبد اصلی کوچکتر هستند هفت تا می باشد.
می توان گفت که هیچ سازه ای در گنبدهای این مسجد وجود ندارد، برای همین معماران با مشکلات زیادی به دلیل آگاهی نداشتن در بازسازی این بنا مواجه هستند.
سردابه ای در جنوبی ترین قسمت مسجد کبود وجود دارد که که دو مقبره در آن دیده می شود. این مقبره ها متعلق به جهانشاه و دختر او صالحه هستند که ساخته شدن بنای مسجد به دستور او ( صالحه ) بود. رواق هایی در شمال و شمال شرقی حیاط مسجد وجود دارد که حاصل بازسازی های این بنا بوده اند.
جنس دیوارهای شبستان از مرمر بوده که آیه هایی از قرآن بر روی آنها حکاکی شده است. همینطور ستون های قرار داده شده در صحن اصلی شاه راه هایی برای ورود به راه پله هایی هستند که به ایوان ها دسترسی دارند.
بازسازی مسجد کبود
در سال 1318 بنای مسجد که بعد از 150 سال بدون تعمیر باقی مانده بود، خرابه های آن بازسازی شد. این بازسازی مجدد توسط استاد طراح و معمار آقای محمدرضا معماران انجام گرفت، و بعد از آن مجدد بازسازی هایی کم و بیش در سال های 1355 نیز صورت گرفته و هنوز هم ادامه دارد.
در آغاز سرما در سال های 1392 و 1393 به دلیل گازکشی نامناسبی که در مسجد انجام گرفته بیشتر دیوارهای آن تخریب شده است که با ورود عده ای معترض، بدون دخالت پلیس در سال 1393که در مسجد اجتماع کرده بودند و کف کاشی کاری شده آن را نیز مفروش کردند، کار بازسازی ناتمام باقی ماند.
تفریح یاب خواندن مقالات زیر را به شما پیشنهاد می کند:
