پارک ملی بمو سومین حیات وحش ایران
نویسنده: لیلا فردوسی
پارک ملی بمو از پارک‌های ملی ایران در استان فارس است. این پارک که نامش را از کوه بمو گرفته‌است، در 10 کیلومتری شمال شهر شیراز قرار دارد و قرار دارد.
این پارک حدود ۴۰ سال است مورد حفاظت قرار گرفته و در بخش زرقان - مسیر تخت جمشید واقع شده‌است.پارک ملی بمو ۴۸ هزار هکتار وسعت دارد و یکی از مناطق چهارگانه طبیعی در استان فارس است.
محدوده فعلی پارک ملی بمو در سال ۱۳۴۱ تحت عنوان منطقه شکار ممنوع با وسعتی حدود ۱۰۰۰۰۰ هکتار توسط کانون شکار ایجاد شد و در سال ۱۳۴۶ پس ازتشکیل سازمان شکاربانی و نظارت بر صید منطقه شکار ممنوع به منطقه حفاظت شده وسپس به پارک وحش بمو تغییر نام داد و بالاخره در سال ۱۳۵۴ با ایجاد سازمان حفاظت محیط زیست، این منطقه که وسعت آن معادل ۴۸۶۷۸ هکتار بود به نام پارک ملی بمو تغییر نام داد.
اگر در این منطقه، بهار زودرس اتفاق بیفتد پارک ملی بمو مملو از گل های پامچال، لاله و شقایق وحشی می شود که در نوع خود بسیار زیبا و چشم نواز است. در کنار تمام جذابیت هایی که این منطقه حفاظت شده دارد در ابتدای ورود به محدوده می توانید از موزه تاریخ طبیعی منطقه نیز بازدید کنید. در این موزه مجموعه ای از حیوانات بومی تاکسیدرمی شده بومی در معرض نمایش قرار دارد که می توانید از آن ها بازدید کنید.
پارک ملی بمو از لحاظ شمار حیوانات و تنوع حیات وحش، بعد از پارک های ملی گلستان و ارومیه در مقام سوم است، در زیستگاه طبیعی بمو، علاوه بر پلنگ، پستاندارانی از جمله، آهو، قوچ و میش، بز و پازن و پرندگانی همچون عقاب طلایی زندگی می‌کنند و کفتار، گربه جنگلی، گربه وحشی و جغد کوچک و شاه بوف از دیگر حیوانات این منطقه هستند.
در داخل محدوده پارک ملی بمو روستا يا مرکز مسکونی وجود ندارد، ولی در حاشيه پارک ۳۰ روستا و شهرهايی مثل شهر شيراز و زرقان وجود دارد. عمده فعاليت‌های اقتصادی روستایيان و بوميان منطقه دامداری بوده و کشاورزی از نوع باغداری با کشت درختان انگور است.
گونه‌های گیاهی موجود درپارک بمو به ۳۵۰ گونه می‌رسد که در ۵۸ تیره گیاهی جای می‌گیرند. اهمیت وجودی حدود ۵۱ گونه از گیاهان انحصاری در پارک ملی بمو نشان از غنی بودن ذخایر توارثی آن دارد و از نظر حفظ ذخایر ژنیتیکی جایگاه ویژه‌ای را اشغال می‌کند.
از جمله عوامل تهدید کننده پارک ملی بمو می توان به پادگان ها و مراکز نظامی متعدد حاشیه پارک و پروژه های عمرانی شامل خط راه آهن شیراز – اصفهان، کمربند شمال شرق شیراز، خطوط انتقال نفت سروستان و میعانات گازی پالایشگاه شیراز، خطوط انتفال برق و … اشاره کرد. طی چند سال گذشته نیز آتش سوزی های متعدد در این منطقه حفاظت شده رخ داده است و در یکی از آتش سوزی ها گونه های زیادی از حیات وحش و گیاهان در آتش سوختند.
چشمه‌ها چشمه‌های منطقه عبارتند از:آب تلخ،چشمه شیرین،چشمه سلمانی،کلاه قاضی،عطمی،قنبری،چهار چشمه،چشمه دره راه،اسماعیلی،دره کمری،محلی،حاجی محراب،چاه سرخ،صادقی،چنار همت،محکی،چشمه چرو،بیدی بالا،بیدی پایین،فیلی،چنار باقر،گل،چکنی،سفید،باغ،کلک،رسولی،همت و چندین چشمه فصلی
چشمه چاه کلک: چاه کلک زیباترین چشمه شرق بمو است.بهترین راه برای رفتن به این چشمه از سمت روستای بردج است .از سمت جاده خرامه به این روستا، تقریبا ۱۷ کیلومتر فاصله داشته و از سر جاده تا چشمه تقریبا ۱:۱۵دقیقه راه است.البته اول به چشمه ای کوچک به نام چشمه رسولی و بعد از آن به چاه کلک خواهیم رسید.
چشمه فیل
این چشمه یکی از زیباترین چشمه‌های پارک ملی بمو است.از نظر موقعیت این چشمه در قسمت غربی پارک و در دامنه ارتفاعات بسیار زیبایی قرار گرفته است وهمین ارتفاعات باعث شده که آفتاب دیرتر به چشمه و دره‌های اطراف برسد و محیط سرسبزی را در اطراف چشمه ببینیم(بر خلاف قسمت‌های دیگر پارک) و احتمالا نزدیک‌ترین مسیر برای رفتن به این منطقه روستای باجگاه است.
منابع آبی درون منطقه که آب آنها قابلیت شرب رادارند:
تمامی چشمه‌های نامبرده آب قابل شرب دارند بجز چشمه آب تلخ و آب چشمه حاج مهراب از کیفیت خوبی برخوردار نمی‌باشد.
دره ها:
چندین دره دشت مانند در بین این رشته کوه به نامهای چاه مَحْکی شرقی و چاه محکی غربی و بالِش (نزدیک گردنه بالِش ) در شمال این رشته کوه دیده می‌شود .از دیگر دره‌های مهم منطقه می‌توان دره بیشه ای،دو دره،دره چپ و راست،دره خنک،دره چاه سرخ،دره چاه آهنگر،دره دهلیز و دره دزو رانام برد که این دره‌ها محل مناسبی برای هزاران آهو، پازن، قوچ ،کل،میش،بز،کبک،تیهو و سایر پرندگان است.
قنات ها:
قنات‌های پارک شامل:حسین آباد،محمودآاد،دودج،آب باریک،آب خان،کتک و چاه سرخ می‌باشد.
چاه ها:
چاه‌های موجود در بمو نیز شامل :چاه ابول(در بخش شمالی پارک)،چاه سرخ(در منتهی الیه دشت چاه محکی) و چاه آهنگر است.
راههای قدیمی وتاریخی موجود درمنطقه:
راه کتل برده و راه حاج مهراب : در قدیم با اسب و الاغ و قاطر از این طریق از روستاهای بردج و تربرها به شهر زرقان و روستاهای اطراف آن تردد می کرده اند .
وجود بناهای قدیمی وآثارباستانی موجود درمنطقه :
آب انبار کوتل برده در حدود ۲۰۰ سال قدمت دارد .که قافله‌ها و مسافرین روستای بردج و سعید و تربرا به روستای دودج و شهر زرقان و غیره از راهی که کنار آّ می باشد و به راه برده ای معروف می‌باشد عبور می‌کرده اند و از آب انبار جهت شرب خود و حیواناتشان استفاده می کرده اند .
مکان برجهای دیده بانی جهت تماشای حیات وحش :
پشت مهمانسرای مرکز پارک و تنگ محمود آباد( ارتفاع بالای پاسگاه محمود آباد) جهت دیدن بز و پازن
ییلاق وقشلاق ومسیرها ی حیات وحش :
۱- از دره راه به باجگاه و بالعکس ۲- ارتفاعات سوفیا به بالکی و بالعکس۳- دشت بالش به سعدی ۴- بالکی به چشمه بز
یوردگاه‌ها ییلاقی دام که ویژگیهای خاص ودیدنی دارند:
یورد لموسها , یورد پشت گردنه نازکسمی ,یورد چاه سرخ ,یورد عراقیها در دو دره و نرسیده به غار فارسی. این یورد گاه‌ها محل زندگی عشایر و دام آنها بوده و در قشلاق و ییلاق در این مکانها کوچ می‌کرده اند و از آب چشمه‌های نزدیک به یوردگاه خود استفاده می‌کرده و از گرما و سرمای جدید در این مکانها در امان بوده اند .
چشم اندازهای بدیع ودیدنی وسایر موارد :
پرتگاها ، صخره‌ها ، دره‌های عمیق ، منظره‌های ویژه کوهها وصخره‌ها که باتوجه به توپوگرافی منطقه حائز اهمیت بوده وجلب نظر می‌نماید :
ارتفاعات نوک فیل , ارتفاعات بالای پاسگاه محمود آباد , پر شمشیری و چشمه چرو و ارتفاعات آبشور و قلات خانی
تفریح یاب خواندن مقاله های زیر را به شما توصیه می کند:
دره های ایران جذاب ترین جاذبه های این سرزمین
بلندترین آبشار های ایران را بشناسید
- برچسب ها:
- پارک ملی بمو
- پارک حیات وحش شیراز
- گردشگری شیراز
- گردشگری
