باتلاق های ایران
نویسنده: فاطمه صبا
باتلاق، تالاب، خلنگزار و مرداب اسامی و نام هایی است که به قسمتی از زمین گفته می شود که به علت جمع شدن آب و راکد ماندن گیاهان بسیاری در آن قسمت و در حاشیه های آن رشد می کنند، اما این موارد در کیفیت و چگونگی تشکیل با یکدیگر متفاوت هستند. با تیم تفریح یاب همراه باشید تا امروز نیز با یکدیگر تالاب های مشهور ایران را بشناسیم و تفاوت های آن ها از یکدیگر را نیز متوجه شویم. در ابتدا بهتر است بدانیم که به تمامی موارد نام کلی تالاب نسبت داده می شود و باتلاق، مرداب، خلنگزار و...همگی زیر شاخه هایی از تالاب به حساب می آیند.
مفهوم تالاب
مکانی که حالتی میانه بین خشکی و آبی دارد را تالاب می نامند. این تالاب می تواند دارای آب روان یا راکد باشد؛ و همچنین ممکن است تالاب آب شور یا آب شیرین باشد. بر طبق گزارشات جهانی بزرگ ترین تالاب ها در جهان تالاب جنگل های آمازون و تالاب توربی سیبری هستند. بد نیست بدانید که عمق تالاب های معمولی تا حدود شش متر می رسد.
تالاب های مهم ایران
این تالاب که به نام مرداب نیز شناخته می شود دارای مساحتی بالغ بر بیست هزار هکتار می باشد و جز بزرگ ترین زیستگاه های جانوری در ایران به حساب می آید. گنجایش این تالاب از لحاظ منابع غذایی بسیار بالا بوده و سالانه تعداد بسیار زیادی از پرندگان کشورهای همسایه نیز به این تالاب پناه می آورند. به علت موقعیت جغرافیایی و قرار گیری در استانی همچون گیلان، میزان رطوبت و آب بسیار بالایی در این تالاب وجود دارد، یکی دیگر از موارد مهم در مورد این تالاب وجود چندین دریاچه در وسط تالاب است.
تالاب هور العظیم
این تالاب بزرگ ترین تالاب استان خوزستان به شمار می آید که مساحتی بالغ بر صد و هجده هزار کیلومتر را به خود اختصاص داده است. منابغ غذایی بسیار بالا باعث شده است تا جانوران زیادی از جمله پرندگان، حشرات، پستانداران و...در این تالاب زندگی کنند. وسعت بسیار زیاد این تالاب به حدی است که حدود دو سوم آن در کشور عراق و یک سوم آن در ایران قرار دارد.
باتلاق گاو خونی
این باتلاق میان استان اصفهان و استان یزد قرار گرفته است که توسط آب زاینده رود تامین می شود. این باتلاق در قسمت فلات مرکزی ایران واقع شده است و وسعتی حدود پانصد کیلومتر مربع را پوشش داده است. جالب است بدانید که تپه های شنی بسیاری اطراف این تالاب را فرا گرفته اند. باتلاق گاو خونی به علت منابع غذایی غنی یکی از سکونت گاه های پرندگان مهاجر نیز به حساب می آید. شاید دانستن معنی گاو خونی برایتان جالب باشد، در زبان کهن معنی واژه گاو خونی، آبگیر اصفهان بوده است.
تالاب جازموریان
تالاب جازموریان یا باتلاق جازموریان یکی دیگر از تالاب های بسیار زیبای ایران است که تالاب فصلی محسوب می شود. این تالاب بین استان سیستان و بلوچستان و همچنین کرمان قرار گرفته است. مساحتی که این باتلاق در بر گرفته، چیزی در حدود 3300 کیلومتر مربع است. در سال های اخیر با توجه به احداث سدهای متعدد در مسیر آب ریز های این تالاب، این منطقه خشک شده و کاملا از بین رفته است.
تالاب گمیشان
تالاب گمیشان در قسمت شمالی کشور و در نزدیکی شهر گرگان قرار دارد؛ قرار گیری در منطقه شمال که منطقه ای تفریحی محسوب می شود و همچنین برخورداری از بیست نوع موجود آبزی و بیش از صد گونه پرنده باعث شده است تا تالاب گمیشان به یکی از مناطق تفریحی شمال کشور و گرگان تبدیل شود.
تالاب کانی برازان
تالاب کانی برازان که ثبت بین المللی نیز شده است در حدود سی کیلومتری شهر مهاباد قرار دارد و داشتن وسعتی بالغ بر 900 هکتار باعث شده تا این تالاب بتواند پذیرای پرندگان مهاجر بسیاری همچون قو، پلیکان و...باشد.
تالاب یا دریاچه زریوار
شهرستان مریوان یکی از شهرهای مرزی غرب کشور می باشد که در استان کردستان قرار گرفته است. شاید برایتان جالب باشد که بدانید این دریاچه هیچگونه رودی ندارد که از آن تغذیه کند و تنها منبع آب آن چشمه هایی است که در ده ها نقطه از کف دریاچه میجوشند و بالا می آیند. اگر به مریوان سفر کردید حتما از این تالاب دیدن کنید، زیرا به جز زیبایی دریاچه می توانید از امکانات تفریحی آن نیز همچون پاراگلایدر و...استفاده کنید. آب این دریاچه شیرین بوده و بنابر اعتقاد بسیاری از افراد منبع تامین آب مریوان نیز می باشد.
تالاب چغاخور
استان چهارمحال و بختیاری دارای تالاب های بسیاری است که یکی از آن ها تالاب چغاخور می باشد. این تالاب یکی از پر اهمیت ترین تالاب ها به عنوان زیستگاه ماهیان و جانوران آبزی است. چغاخور دارای مساحتی بالغ بر 2300 هکتار است و بسیاری از دوست داران طبیعت همه ساله برای دیدن این تالاب می روند.
تالاب بیشه دالان
تالاب بیشه دالان جز معدود تالاب های شهر بروجرد می باشد که در فاصله 15 کیلومتری این شهرستان قرار گرفته است. دربرگیری مساحت 93 هکتاری این تالاب نشانگر وسعت بیش از اندازه آن است و همین موضوع باعث شده تا این تالاب پذیرای پرندگان مهاجر بسیاری شود. اما بد نیست بدانیم که ورود فاضلاب ها، کمبود منابع آبی و همچنین ساخت و سازهای غیر اصولی انسانی باعث خشکی منطقه ای از این تالاب و کاهش مساحت آن شده است.
تالاب میقان
شاید با شنیدن نام استان مرکزی و اراک گمان کنید هیچ تالابی در این منطقه وجود ندارد، اما بد نیست بدانید که تالاب میقان در شهر اراک با وسعتی حدود 25 هکتار قرار گرفته است. عمده جمعیت مربوط به پرندگان در این تالاب را پرنده درنا تشکیل می دهد؛ بنابراین این تالاب دارای اهمیت بسیار بالایی است.
