غذاهای بومی ایران
نویسنده: کیوان رنجبر
اغلب غذاهای ایرانی معمولا با نان یا با برنج سرو می شوند. جالب است بدانید که غذاهای بومی و سنتی ایران دارای تنوعی بیش از دو هزار نوع غذا هستند. تنوع اقلیمی و تنوع اقوام در ایران به تنوع غذایی دامن زده است. به عنوان نمونه در مناطق ساحلی شمال و جنوب ایران به میزان بیشتری از فراورده های دریایی مثل ماهی و میگو استفاده می شود.
در مناطق ساحلی شمال ایران بیشتر از سبزی های محلی و سبزی های کوهی و سیر در غذاها استفاده می شود. غذاهای جنوبی بویژه در سیستان و بلوچستان دارای طعم تند بیشتری هستند. در جنوب غربی و خوزستان مصرف ادویجات از طرفداران بیشتری برخوردار است. در مناطق عشایری نیز به میزان بیشتری از گوشت گوسفند و فراورده های لبنی استفاده به عمل می آید. در مناطق ساحلی شمال ایران معمولا غذا را به همراه برنج سرو می کند و این در حالی است که در مناطق مرکزی و سایر نقاط ایران از نان به میزان بیشتری در کنار غذا استفاده می شود.
باید این نکته را مدنظر داشت که برخی از غذاها بطور عمومی در کل ایران استفاده می شوند و در اکثر رستوران ها طبخ و عرضه می شوند و به همراه نان یا برنج سرو می شوند. انواع چلوکباب، چلوخورشت، چلو مرغ، چلو ماهیچه، چلو ماهی که در ایران عمومیت دارند و انواع کباب از جمله کباب کوبیده، برگ، جوجه، شیشلیک، چنجه، ماهی یا ترکیبی از دو نوع کباب ذکر شده. خورشت ها هم که عمدتا قیمه، قرمه سبزی، فسنجان و قیمه بادمجان هستند.
در رستوران های سنتی نیز غذاهای سنتی و اصیل ایرانی عرضه می شوند از جمله آبگوشت، کشک و بادمجان، حلیم بادمجان، کوفته، کاله جوش، کوکو، کتلت، میرزا قاسمی، دلمه برگ مو، دلمه بادمجان و انواع خوراک هایی که به همراه نان داغ و تازه سروم می شوند.
اما نان هایی که در ایران استفاده می شوند معمولا عبارتند از نان سنگک، نان بربری، نان تافتون و نان لواش. اما نان های محلی دیگری هم وجود دارند که در ایران طبخ می شوند. غذاهای ایرانی معمولا جزء غذاهای آرام پز هستند و معمولا به صورت کبابی، آب پز، سرخ کرده و به ندرت بخار پز هستند. برنج را نیز یا به صورت آبکش تهیه می کنند و یا به صورت کته آن را طبخ می کنند.
در ایران انواع مختلف آش نیز وجود دارد از جمله آش رشته، آش جو، آش شله قلم کار، آش دوغ، آش ماست، آش آبادانی و غیره. در ایران غذاهای محبوبی نظیر کله پاچه و جگر و حلیم نیز از طرفدارن خاص خود برخوردار هستند. اما اگر بخواهیم اشاره ای داشته باشیم به غذاهای محلی پرطرفدار ایران باید به این موارد اشاره کنیم: کوفته تبریزی، آش دوغ آذربایجان، شیشلیک مشهد، قورمه سبزی، شله مشهدی، اکبر جوجه استان گلستان، بریانی اصفهان، دنده کباب کرمانشاه، قیمه نثار قزوین، خورشت ماست اصفهان، چکترمه ترکمن صحرا، کراهی بلوچستان، شولی یزد، سمبوسه و فلافل خوزستان، میرزا قاسمی شمال، باقلا قاتوق شمال، قلیه ماهی و قلیه میگو جنوب، حواری ماهی و حواری میگو جنوب و غیره.
باید توجه داشت که علاوه بر این غذاها در ایران غذاهای بین المللی نظیر ساندویچ، همبرگر، پیتزا، پاستا، استیک و سایر غذاهای بین المللی هم در نقاط مختلف ایران طبخ و عرضه می شوند. غذاهای ایرانی به طور سنتی بر روی سفره سرو می شوند.
از ویژگی های بارز غذاهای سنتی ایرانی مصرف انواع مختلف مواد غذایی از گروه های مختلف می باشد. اگر بخواهیم از مواد غذایی سنتی تعریفی داشته باشیم می توانیم در این دسته به گوشت حیواناتی مانند گاو، بز و گوسفند و ماکیان اشاره کنیم. ماهی های دریای آزاد، تخم مرغ، لبنیات، غلات کاملا خیسانده شده و جوانه زده، سبزیجات و میوه ها، چربی هایی مانند کره، پیه گاو، روغن نارگیل، روغن زیتون، مغزها و دانه های خام، عسل، میوهای خشک، گیاهان خشک و ادویه های تازه و طبیعی در این دسته قرار می گیرند.
در فرهنگ غذایی سنتی ایران صبحانه شامل انواع نان، کره، پنیر و انواع مربا است. در این میان غذاهای دیگری در فهرست صبحانه جای دارند از جمله حلیم، آش، عدسی و کله پاچه. مواد غذایی عمده در برنامه غذایی سنتی ایران شامل حبوبات، انواع سبزیجات، گوشت ها، پنیر و نان می باشند.
جادارد در اینجا به نوشیدنی های سنتی رایج در ایران نیز اشاره ای داشته باشیم. چای به عنوان اصلی ترین نوشیدنی اغلب با میوه های خشک شده، کلوچه و شیرینی به صورت روزانه در بیشتر خانه های ایرانی مورد استفاده قرار می گیرد. علاوه بر چای سیاه انواع دیگری از چای از جمله چای آلبالو، چای دارچین، چای زنجبیل نیز بسیار رایج می باشد. دوغ یکی دیگر از نوشیدنی های تهیه شده از ماست می باشد که طرفداران زیادی دارد. علاوه بر این موارد در گذشته انواع دم نوش های گیاهی و شربت هایی که از گیاهان بطور طبیعی تهیه می شد از جایگاه خاصی برخوردار بودند.
در اینجا نگاهی داشته باشیم به غذاهای سنتی شهرهای ایران. کرمانشاه تنها دارای جاذبه های تاریخی نیست برای خوردن خوشمزه ترین دنده کباب به این شهر سفری داشته باشید. شاید برای شما باورپذیر نباشد اما دنده کباب این شهر به عنوان میراث ملی به ثبت رسیده است. این کباب از دنده گوسفند تهیه می شود که ادویه های مختلف و پیاز آن را خوشمزه تر می کند. قلیه ماهی یکی از معروف ترین غذاهای جنوبی است که در آن ماهی، سبزی های معطر و تمر هندی استفاده می شود. مرغ ترش به خطه شمال کشور تعلق دارد که در آن لپه، سبزهای معطر محلی و ادویه دست به دست هم می دهند و یک خورشت خوشمزه را شکل می دهند.کلم پلو هم که غذایی است از دیار حافظ و سعدی.
سایت تفریح یاب شما را به مطالعه مقالات زیر دعوت می کند:
