پیشگیری از گرما زدگی درسفر
نویسنده: فاطمه صبا
گرما زدگی چیست؟
گرما زدگی عارضه ای است که تمام افراد حداقل برای یک بار هم که شده با آن روبرو شده و آن را تجربه کرده اند. این بیماری جز بیماری های شایع است، البته نگران نباشید زیرا به هیچ وجه واگیر نیست. گرما زدگی به عدم توانایی بدن برای پایین آوردن دمای اندام ها و ارگان های داخلی گفته می شود که ممکن است دمایشان به علت گرمای بیش از حد هوا و یا فعالیت بسیار شدید تا دمای نزدیک به چهل درجه سانتی گراد نیز برسد. دمای چهل درجه بسیار خطرناک است، زیرا در این دما فعالیت آنزیم ها و پروتئین های بدن متوقف شده و باعث مرگ فرد می شود. به گونه ای می توان گرما زدگی را نوعی تب با دمای بسیار بالا به حساب آورد. گرما زدگی در سفر به خصوص در فصل تابستان یکی از اتفاقات ناخوشایند سفر است که ممکن است برای افرادی که با اتومبیل شخصی سفر می کنند و یا حتی کسانی که با دیگر وسایل نقلیه به مسافرت می روند اما در معرض گرمای شدید تابستانی قرار دارند اتفاق بیافتد. این موضوع غالبا در سفر به مناطقی با آب و هوای خشک رخ می دهد که بیشتر مقصد مسافران را در فصل تابستان تشکیل می دهد. (راه های پیشگیری از بیماری در سفر)
گرما زدگی را به دو نوع کلاسیک و فعالیتی می توان تقسیم بندی کرد:
گرما زدگی کلاسیک:
این بیماری غالبا در افراد کهن سال و میانسال، کسانی که بیماری های قلبی و عروقی دارند، افرادی که وزن بسیار بالایی دارند و یا معلولان و افرادی که دارو مصرف می کنند رخ می دهد؛ در هوای گرم اکسیژن کافی برای تهویه هوای اطرافشان وجو ندارد و بنابراین این افراد دچار گرما زدگی کلاسیک می شوند.
گرما زدگی فعالیتی:
این نوع گرما زدگی غالبا در افرادی با سنین پایین تر رخ می دهد که دارای فعالیت های سنگین بدنی هستند و یا در آب و هوای گرم به فعالیت مشغول اند همچون بازیکنان فوتبال، دونده ها به خصوص دونده های ماراتن و...(روش های مقابله با آفتاب سوختگی در سفر)
گرما زدگی را از نوع دیگری نیز می توان تقسیم بندی کرد:
گرما زدگی خفیف: شروع گرما زدگی معمولا با درد در نواحی پا، دست و شکم آغاز می شود در این زمان برای جلوگیری از پیشرفت گرما زدگی بهتر است فعالیت خود را متوقف کرده و به نوشیدن آب کافی و کمی استراحت بپردازید.
گرما زدگی متوسط: بیهوشی، خستگی بسیار و ضعف جسمانی از علائم آن است که به همراه گیجی، سرگیجه و سر درد و تهوع و استفراغ بروز می کند. برای درمان این مورد از گرما زدگی می توانید با یک حوله خنک بدن فرد را به آرامی سرد کنید و آب و املاح مورد نیاز را کم کم به او بدهید.
گرما زدگی شدید: این وضعیت بسیار خطرناک بوده و باعث تشنج و حتی به کما رفتن فرد نیز می شود. در این مرحله بایستی سریعا با آمبولانس و اورژانس تماس گرفته و تا زمان رسیدن آنها تمام لباس های فرد را درآورده و بیمار را در یخ قرار دهید.(سفرهای علمی)
علل گرما زدگی:
به طور کل می توان گفت که مهمترین علت گرما زدگی کمبود آب بدن است. از علل دیگر این بیماری می توان به فعالیت بدنی سنگین در آب و هوای گرم و داشتن پوشش زیاد در هوای گرم اشاره کرد.
روش های سنتی و خانگی درمان گرما زدگی:
برای درمان بیماری های مختلف همواره روش های درمانی خانگی بسیاری وجود داشته است که از میان آن ها به چند مورد اشاره می کنیم تا قبل از آغاز سفر حتما آن ها را با خود به همراه ببرید:
1)شربت تخم شربتی: این دانه های ریز و سیاه کوچک با لعابی که در اطرافشان دارند، زمانی که با شکر، آبلیمو و آب خنک مخلوط می شوند؛ معجونی فوق العاده را می سازند که تمام علائم گرما زدگی را از بین می برد و بدن را به وضعیت تعادل باز میگرداند.
2)مصرف گلاب به همراه یخ باعث بالا آوردن و تحریک حالت تهوع فرد گرما زده می شود که با اینکار تمام صفرای موجود خارج شده و گرما زدگی از بین می رود.
3)هندوانه نیز که به صورت طبیعی دارای طبیعتی سرد و تر است در فصل تابستان و برای درمان گرما زدگی بسیار مطلوب می باشد.
4)شربت خاکشیر و آبلیمو جز بهترین انتخاب ها و درمان ها برای گرما زدگی است. زیرا فلسفه وجودی خاکشیر درمان بیماری گرما زدگی است که اگر با آبلیمو نیز مخلوط شود تاثیر بسیار بهتری را بر جای میگذارد. (غذاهای بومی کوردستان)
علائم جسمی گرما زدگی:
-افزایش دمای بدن به بیش از چهل درجه سانتی گراد
- خشک شدن پوست و داغی بیش از حد آن
- عدم ایجاد تعریق از منافذ پوست
-نفس کشیدن های کوتاه و سریع
-قرمزی و سپس رنگ پریدگی یا کبودی پوست
- ضربان قلب ضعیف و بسیار تند
- سردرد های شدید
- گرفتگی شدید عضلات
- گشاد شدن مردمک چشم.
علائم روحی و ذهنی گرما زدگی:
-بروز رفتار پرخاشگرانه
- گیجی و منگی
- بروز هیجان شدید و همچنین آشفتگی بسیار به صورت همزمان
- توهم و دیدن چیزهایی که وجود ندارند.
- داشتن واکنش های بیش از حد آهسته نسبت به هر عملی زیرا بدن در رخوت و سستی کامل به سر می برد.
- تشنج و به کما رفتن فرد گرما زده
اگر یکی یا چند تا از علائم زیر را با هم دارید، سریعا به پزشک مراجعه کنید، زیرا احتمال گرما زدگی شما بسیار بالا است:
-حالت تهوع و استفراغ بدون آنکه چیز مسمومی خورده باشید و از بابت آن مطمئن باشید.
- رنگ پوستتان بیش از حد پریده باشد و حالت چسبناکی همانند وقتی که بسیار عرق می کنید، داشته باشد.
- اگر با دماسنج چک کردید و دیدید که دمای طبیعی بدنتان مثل همیشه نیست.
- اگر در حال انجام فعالیت های جسمی نیستید اما دچار گرفتگی عضلات شده اید.
-اگر سرگیجه مداوم دارید.
-اگر حالت ضعف و غش بر شما غلبه کرده است.
-اگر دچار اسهال شده و این موضوع به هیچ وجه تمام نمی شود
-اگر رنگ ادرارتان به زرد تیره و یا نارنجی متمایل شده است.
-اگر دچار سردرد در نقاط مختلف سرتان شده اید.
برای پیشگیری از گرما زدگی در سفر تلاش کنید تا در مواقعی که شدت تابش خورشید بسیار است از رفتن به فضاهای باز خود داری کنید و حتما از کرم ضد آفتاب، عینک و کلاه آفتابی استفاده کنید.
