غذاهای مختلف برای طبع های مختلف
نویسنده: کیوان رنجبر
غذاهای مناسب برای طبع گرم و خشک یا همان طبع صفراوی:
غذاهای با طبع سرد و تر برای افراد صفراوی مناسب است، به شرطی که اصل متعادل سازی رعایت شود. به عنوان نمونه اگر ماده غذایی دارای طبع گرم توسط فرد صفراوی میل شود، لازم است این غذا آبدار باشد تا آب موجود در غذا حرارت صفراوی فرد را کاهش دهد. آبگوشت سنتی با گوشت گوسفند، دنبه فراوان، استخوان، نخود، زدچوبه، بدون رب و گوجه فرنگی توصیه می شود. از دیگر غذاهای مناسب می توان به انواع سوپ با گوشت گوسفند شامل سوپ جو، سوپ رشته، سوپ شیر و انواع آش های سنتی شامل: آش شیرازی، آش یزدی، آش رشته، آش ماست اشاره کرد. خوردن شله زرد و شیر برنج نیز مناسب می باشد. انواع پلو و خورشت های ایرانی شامل خورشت قیمه، قورمه سبزی، فسنجان، خورشت بامیه، خورش کدو، طاس کباب، خورشت کرفس، خورشت هویج، خورشت بادمجان همگی در صورتی که در طبخ آنها از گوشت گوسفند استفاده شود برای این افراد مناسب هستند. مصرف تمام غذاهای ایرانی دیگر با رعایت متعادل سازی و استفاده از مواد توصیه شده بدون اشکال خواهد بود.
میوه های مناسب برای طبع صفراوی عبارتند از: انواع مرکبات ترش و شیرین، انار، شاه توت، سیب گلابی، آلبالو، گیلاس، خربزه، هندوانه، گرمک، توت، خرمای شیره دار، انجیر، انگور، انبه، خیار
سبزیجات مناسب برای طبع صفراوی شامل، سبزی خوردن، کاهو، اسفناج، انواع جوانه ها مثل جوانه گندم
لبنیات مناسب برای این طبع شامل: شیر، ماست، دوغ، پنیر، سرشیر، خامه و کره محلی گاوی که استفاده همگی بلا مانع است.
نوشیدنی های مناسب برای این طبع شامل عرقیات، دمنوش ها و شربت های مختلف می شود از جمله خاکشیر، عناب، بابونه، ترنجبین، شیر خشت، زرشک، آلبالو
غذاهای نا مناسب برای این طبع عبارتند از: غذاهای خشک و بسیار گرم نا متعادل از جمله کباب زیاد و خشک، سرخ کردنی های زیاد، خرمای خیلی خشک، فلفل سیاه زیاد، ادویه گرم فراوان
طبع دموی یا طبع گرم و مرطوب:
غذاهای با طبع سرد و خشک برای افراد دموی مناسب است به شرطی که اصل تعادل سازی رعایت شود. به عنوان نمونه اگر ماده غذایی دارای طبع سرد و خشک است مثل عناب می توان از آن برای درست کردن دمنوش استفاده کرد. همچنین اضافه کردن مواد گیاهی با طبع سرد و خشک داخل انواع خورشت ها، می تواند این غذاها را مناسب طبع دموی کند از نمونه این مواد می توان به اضافه کردن زرشک، سماق، آلبالو، لیمو عمانی، آلو، رب انار، سرکه و ماند اینها اشاره کرد که همگی آنها در ایجاد تعادل در فرد دارای طبع دموی کمک کننده است و برعکس اضافه کردن این مواد برای افراد سودایی و بلغمی مضر است. بنابراین پختن غذاها با موادی که طبع سرد و خشک دارند برای طبع دموی مفید است. غذاهای با رطوبت و حرارت بالا برای طبع دموی می توانند ایجاد مشکل کنند.
طبع بلغمی یا سرد و مرطوب:
غذاهای با طبع گرم و خشک برای افراد بلغمی مناسب است به شرطی که اصل تعادل رعایت شود. به عنوان نمونه گردو غذای گرم و خشک است ولی برای افراد بلغمی مصرف گردو را به نسبت پنجاه درصد با پنیر متعادل می کنیم. اگر پنیر می خورید حتما با گردو خورده شود اگر ماست و دوغ می خورید حتما با یک قاشق چایخوری زنیان خورده شود، اگر ماهی می خورید با خرما خورده شود، اگر برنج می خورید با زیره بخورید، مرغ حتما با گرمی خورده شود و هر چیز سرد دیگر با گرمی هائی مثل عسل و خرما و دیگر غذاهای گرم میل شود.
اما آشنایی با طبیعت غذاها:
میوه ها و دانه های گرم و تر شامل: انجیر، انگور، بادام زمینی، بادام شیرین، بادام کوهی، به، تخم خربزه، شاه توت، انواع توت ها، خریزه، هویج، زردک، سیب، شلغم، کدو، کنجد، گلاب، لوبیا قرمز
میوه ها و دانه های گرم و خشک:
انبه، بادام کاغذی، بادمجان، تخم شربتی، پرتقال، پسته، پونه، پیاز، دمبه، ترب، تره، جعفری، چای، خردل، خرما، خرمالو، دارچین، ریحان، زردچوبه، زعفران، زنجبیل، زیتون، زنیان، زیره سیاه، سیر، شنبلیله، فلفل، فندق، کرفس، کشمش، انگور سیاه، کلم، کنگر، گردو، گل سرخ، لپه، مرزه، موسیر، موم عسل، نارگیل، نخود، نعنا، عرق بهار نارنج، هل
غذاهای گرم و تر:
عسل، نخود، آبگوشت، گوشت بوقلمون، شیر میش، گوشت غاز، گوشت گوسفند، گوشت مرغ خانگی، گوشت مرغابی و اردک، میگو، گوشت بلدرچین، جگر، خورشت بادمجان، خورشت قورمه سبزی، آبگوشت به، آبگوشت کلم قمری، کره، خامه، زیتون، تخم مرغ، گوشت بز
غذاهای گرم و خشک:
گوشت آهو، شیر شتر، گوشت شتر، گوشت شتر مرغ، گوشت کبوتر، کوهان شتر، گوشت گاومیش، گوشت گنجشک، گوشت لک لک، نمک طعام، گوشت اردک، خورشت فسنجان
میوه ها و دانه های معتدل:
برگ چغندر، برنج، تمشک، عدس، عناب، گرمک، گندم، قهوه، کاسنی، کاهو، موز
غذاهای معتدل:
شیر گاو، گوشت کبک، کوکو سبزی، فرنی، کوفته، کشک بادمجان، شیر برنج، نان فطیر
میوه ها و دانه های سردتر:
اسفناج،آلو، انار، باقلا، بالنگ، بامیه، خرفه، پنیر، خیار، دوغ، زردآلو، کدو، کدو حلوایی، گلابی، هلو، هندوانه
میوه ها و دانه های سرد و خشک:
ارزن، ازگیل، انار ترش، تمر هندی، جو، ذرت، ریواس، زرشک، سرکه، سنجد، شاه بلوط، گشنیز، گیلاس، لیمو عمانی، لیمو ترش، لیمو شیرین، ماش، نارنج، نشاسته
غذاهای سرد و تر:
شیر بز، ماست، دوغ، مرغ ماشینی، قره قروت، ماهی
غذاهای سرد و خشک:
کشک، گوشت گاو
به این نکته توجه داشته باشید که بدن هر کسی با دریافت یکسری غذاها واکنش مخصوصی را از خود نشان می دهد، مثلا شنیده اید که می گویند فلان کس با خوردن یک خیار سردیش می شود و دیگری با خوردن یک مویز گرمی اش می کند. این همان ارتباط میان نوع غذا با ماهیت مزاج ماست که اگر رعایت نشود اثرات ناگوار گرمی و سردی در غالب علائم بیماری بروز می کند.
